در بیماران مبتلا به دیابت، خطر ابتلا به زخم پای دیابتی (DFUs) تقریباً ۲۵٪ است و این زخم ها اغلب منبع درد و ناراحتی هستند. موارد شدید حتی می تواند منجر به قطع قسمتی یا کل اندام آسیب دیده شود. طبقه بندی مناسبزخم پای دیابتی برای انتخاب دوره درمانی مناسب و هماهنگی مراقبت برای بیمار ضروری است. چندین سیستم اغلب در طبقه بندی زخم پای دیابتی استفاده می شود، اگرچه هیچ استاندارد مورد توافق جهانی وجود ندارد.

 

سیستم های طبقه بندی زخم پای دیابتی

 

سیستم طبقه بندی درجه زخم پای دیابتی واگنرکلاس

طبقه بندی واگنر (که گاهی اوقات مریت-واگنر نامیده می شود) در دهه ۱۹۷۰ ایجاد شد و شامل شش درجه زخم است که از ۰ تا ۵ متغیر است. این سیستم عمق زخم و وجود استئومیلیت(عفونت استخوان) یا گانگرن را ارزیابی می کند. نمرات به شرح زیر است :

 

 

درگرید ۴، کنترل میکروبیولوژیکی بسیار مهم است و عفونت های شدید نیاز به درمان با پانسمان های آنتی باکتریال مثل پانسمان عسل و پانسمان نقره بصورت موضعی و آنتی بیوتیک های داخل وریدی بصورت سیستمیک و ارزیابی فوری نیاز به تخلیه و دبریدمان جراحی دارند. بدون درمان فوری، عفونت های شدید به نکروز تبدیل می شوند.

مطالعه اخیر سیستم های طبقه بندی نشان داد که علیرغم سادگی، سیستم واگنر در پیش بینی قطع عضو اندام تحتانی کاملاً مؤثر است. با این وجود، مؤسسه ملی مراقبت بهداشت بریتانیا استفاده از این سیستم طبقه بندی را برای ارزیابی زخم پای دیابتی توصیه نمی کند، زیرا به اندازه کافی همه زیرشاخه های زخم پای دیابتی و طیف عفونت ها را بررسی نمی کند.پزشکان در ایالات متحده هنوز ملزم به استفاده از سیستم واگنر هنگام تعیین کاندیداتوری بیمار برای اکسیژن درمانی هیپرباریک هستند.

سیستم طبقه بندی زخم پای دیابتی دانشگاه تگزاس

همراه با سیستم طبقه بندی واگنر، سیستم طبقه بندی زخم پای دیابتی دانشگاه تگزاس نیز در پیش بینی قطع اندام تحتانی موثر بوده است. این سیستم از چهار درجه (۰-۳) و چهار مرحله (A-D) برای طبقه بندی زخم پای دیابتی استفاده می کند. درجات مربوط به عمق هستند، در حالی که مراحل با مشخص کردن وجود عفونت، ایسکمی یا هر دو، شدت زخم را محاسبه می کنند. این سیستم طبقه بندی اغلب در عمل استفاده می شود.

 

 

امتیاز شدت زخم دیابتی (DUSS)

امتیاز شدت زخم دیابتی (DUSS) بر اساس دسته بندی زخم ها به زیرگروه های با شدت خاص برای مقایسه نتایج است. ارزیابی با استفاده از سیستم DUSS شامل وجود پالس های پدال، توانایی بررسی استخوان در داخل زخم، و کمیت و محل زخم است. مجموع امتیازها شدت را تعیین می کند و امتیاز آن از ۰ تا ۴ متغیر است.

 

 

سیستم طبقه بندی زخم محل، ایسکمی، نوروپاتی، عفونت باکتریایی و عمق (SINBAD) سیستم

SINBAD از پنج ویژگی بالینی (لوکیشن زخم، ایسکمی، نوروپاتی، عفونت باکتریایی و عمق) استفاده می کند که به صورت وجود (۰) یا غایب درجه بندی می شوند. (۱). حداکثر امتیاز ۶ است.

 

نمایش این طبقه بندی به شرح زیر است:

 

سیستم طبقه‌بندی WIFI

انجمن جراحی‌های عروقی این طبقه‌بندی را ابداع کرده است. طبقه‌بندی WIFI با استفاده از چندین مقیاس تشخیصی، احتمال خطر قطع پا را پیش‌بینی می‌کند. WIFI از سه درجه‌بندی مختلف برای تعیین شدت زخم، ایسکمی و عفونت استفاده می‌شود.

سیستم درجه‌بندی برای زخم‌ها شامل:

• درجه ٠: بدون زخم یا قانقاریا
• درجه ١: زخم‌های کم‌عمق و کوچک روی پا، بدون قانقاریا
• درجه ٢: زخم عمیق که تا مفصل، تاندون یا استخوان نفوذ کرده و قانقاریا در انگشتان پا
• درجه ٣: زخم عمیق و قانقاریا که تا میان پا، روی پا یا هردوی آن‌ها ایجاد شده

سیستم طبقه‌بندی ایسکمی از شاخص مچ پایی-بازویی (ABI) که فشار خون در قوزک پا را اندازه‌گیری می‌کند، استفاده می‌کند. این سیستم به این صورت است:

• درجه ٠: شاخص ABI بزرگ‌تر یا مساوی ۰.۸
• درجه ١: شاخص ABI بین ۰.۶ تا ۰.۷۹
• درجه ٢: شاخص ABI بین ۰.۴ تا ۰.۵۹
• درجه ٣: شاخص ABI کم‌تر از یا مساوی با ۰.۳۹

سیستم طبقه‌بندی عفونت‌ها شامل:

• درجه ٠: هیچ نشانه‌ای از عفونت موضعی وجود ندارد
• درجه ١: عفونت موضعی، بافت زیرجلدی با نشانه‌هایی مانند ورم موضعی، التهاب کم‌تر از ٢ سانتی‌متر اطراف زخم، درد موضعی یا گرم بودن زخم
• درجه ٢: عفونت موضعی که از بافت و پوست فراتر رفته ولی هیچ نشانه‌ای از پاسخ التهابی سیستماتیک وجود ندارد
• درجه ٣: نشانه‌هایی از پاسخ التهابی سیستماتیک

مروری بر سیستم طبقه بندی زخم پای دیابتی

 

این نمای کلی شامل برخی از سیستم‌های طبقه‌بندی که اغلب برای زخم دیابتی با آن‌ها مواجه می‌شوند، می‌باشد، اگرچه موارد دیگری نیز وجود دارد، از جمله :

• سیستم S(AD) SAD: این سیستم از پنج عنصر اندازه (مساحت، عمق)، عفونت، ایسکمی و نوروپاتی استفاده می کند و هر عنصر از ۰ تا ۳ امتیاز می گیرد.
• طبقه بندی PEDIS: این سیستم توسط کارگروه بین المللی پای دیابتی طراحی شده است و از همان پنج جزء S(AD) SAD استفاده می کند: پرفیوژن، وسعت، عمق، عفونت و احساس. محل زخم را شامل نمی شود.
• طبقه‌بندی DEPA: این سیستم به چهار جنبه از زخم‌ها نگاه می‌کند: عمق، میزان کلونیزاسیون باکتریایی، مرحله بهبودی و علت مرتبط. هر دسته بر اساس شدت از ۱ تا ۳ امتیاز می گیرند.

سیستم های طبقه بندی کمتر شناخته شده نیز شامل MAID، سیستم CHS، Margolis، Saint Elian Wound Score System، Van Acker/Peters و Foster and Edmonds می باشد.

نتیجه

 

در نهایت، همه این سیستم های طبقه بندی در درجه بندی شدت زخم کار می کنند. این سیستم ها به عنوان ابزاری برای طبقه بندی ریسک و ارزیابی و انتخاب دوره درمانی مناسب عمل می کنند که در دستیابی به نتایج بهتر بیمار بسیار مهم هستند.